მანქანების CO2-ის გამონაბოლქვი და მისი გავლენა გარემოზე

ამჟამად, მსოფლიოში ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ეკოლოგიური პრობლემა ავტომანქანებიდან გამოყოფილი ნახშირორჟანგი (CO2) წარმოადგენს, რომელიც დიდ ზემოქმედებას ახდენს გარემოზე. გლობალური დათბობის პირობებში, აუცილებელია ზომების მიღება CO2-ის ნაკვალევის შესამცირებლად. ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური გზა კი ავტომობილებიდან CO-ის გამონაბოლქვის კონტროლია.

CO-ის კონტროლი საქართველოში

ავტომანქანის ტექნიკური დათვალიერება საქართველოში უკვე მნიშვნელოვანი პროცედურაა, რომელიც საჭიროა სახელმწიფოს მიერ განსაზღვრული სტანდარტების შესაბამისად. 2018 წლიდან საქართველოში ტექდათვალიერება განახლდა და შეიცვალა მრავალი მნიშვნელოვანი წესები.

2021 წლის 1 იანვრიდან, გამონაბოლქვის მაჩვენებლები შეიცვალა, კერძოდ, ბენზინზე მომუშავე ავტომობილების CO სტანდარტი გახდა 0.6, როგორც დაბალ, ისე მაღალ ბრუნზე. დიზელის ავტომობილებისთვის ეს მაჩვენებელი 2.5-მდე უნდა იყოს, ხოლო ტურბოდიზელებისთვის - 3.0. 2020 წლის აპრილიდან კი, უკვე რეგისტრირებულ ავტომობილებში გამონაბოლქვის მაჩვენებლები კიდევ უფრო გამკაცრდა. მაგალითად, დაბალ ბრუნზე CO-ის მაჩვენებელი უნდა იყოს 0.5, ხოლო მაღალ ბრუნზე - 0.3.

გარდა ამისა, არის მკაცრი მოთხოვნა, რომ ავტომობილს გამონაბოლქვის ვიზუალური დათვალიერებისას არ უნდა გამოჰქონდეს მოლურჯო-მონაცრისფრო ან შავი კვამლი.

2023 წლის სექტემბრიდან, გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტმა დაიწყო ავტომანქანების გამონაბოლქვის მონიტორინგი საქართველოს ოთხ დიდ ქალაქში: თბილისში, ბათუმში, რუსთავსა და ქუთაისში. სპეციალური ტექნოლოგიების გამოყენებით, ავტომობილების გამონაბოლქვში მავნე ნივთიერებების დონე შეამოწმებენ. თუ მაჩვენებელი არ შეესაბამება კანონით დადგენილ ნორმებს, მფლობელს ჯარიმა დაეკისრება.

CO-ის გამომწვევი მიზეზები

მოტოციკლეტისა და ავტომობილის გამონაბოლქვში CO-ის დონის ზრდა სხვადასხვა ტექნიკური გაუმართაობით შეიძლება იყოს გამოწვეული. ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი პრობლემა კატალიზატორის გაუმართაობაა, რადგან კატალიზატორი პასუხისმგებელია მავნე ნივთიერებების, მათ შორის ნახშირორჟანგის, შემცირებაზე.

დამატებით, სხვა მიზეზებიც შეიძლება იყოს: აალების სანთლების პრობლემები, ჰაერის ფილტრი, საწვავის გაზრდილი მოხმარება, ძრავის დეტონაციები და სხვა. ამ პრობლემების შედეგად ძრავა არ ახორციელებს საწვავის სრულ წვას, რის შედეგადაც გამონაბოლქვში ტოქსიკური ნივთიერებების დონე იზრდება.

CO-ის დონის შემცირება

CO-ის დონის შესამცირებლად აუცილებელია აღნიშნული პრობლემების მოსაგვარებლად შესაბამისი ზომების მიღება. მაგალითად, კატალიზატორის გამოცვლა ან გაწმენდა, აალების სანთლების შეცვლა, კარბურატორის და აირბლოკის რეგულირება და სხვა.

დასკვნა

ავტომანქანების გამონაბოლქვის მონიტორინგი მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ გარემოს დასაცავად, არამედ ადამიანების ჯანმრთელობის დაცვისათვისაც. ავტოსატრანსპორტო საშუალებების რეგულარული ტექდათვალიერება და სტანდარტების დაცვა მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების შემცირებაში და იმ საფრთხეების თავიდან აცილებაში, რომელიც უკონტროლო გამონაბოლქვებმა შეიძლება გამოიწვიოს.